بزرگترین وبلاگ عکس جالب و خواندنی

برای لعاب کاری ( رنگ لعابی دادن به سفالینههای کوچک، آنهارا در رنگی که میخواهند فرو میبرند تا همه جای آنها از لعابپوشیده شود و سپس رنگ کَعْبْ آنها را پاک میکنندتا هنگام پختن که سفالینهها را روی هم میچینند، بهیکدیگر نچسبند. برای لعاب کاری ظرفهای بزرگ، رنگرا با کاسه کوچکی روی میریزند.
در هنر نقاشی بر روی سفال از انواع رنگ برای تولید نقوشرنگارنگ و جذاب در طول تاریخ استفاده شده است. امروزه نیزهمچنان فن نقاشی بر روی سفال متداول است. در این نوشتار با انواعرنگ های امروزی که برای نقاشی سفال استفاده می شود آشنا خواهیدشد.

 
سفالگران لالجین رنگهای زیر را میشناسند و برای لعاب دادنسفالهای خود به کار میبرند:
 
رنگ سبز - برای درست کردن رنگ سبز مادههای زیر را به کارمیبرند:
1-  قلیا -و آن گیاهی است که در شوره زار میروید. قلیایسفالگران باید شیرین باشد. قلیای شور را در ساختن صابون به کارمیبرند. قلیا را در کورهای چنان میسوزانند که شعله ور نشود و بههم بچسبد و به رنگ سیاه در آید. هر بار قلیای سوخته راسفالگران شش تا هفت ریال میخرند و آن را میکوبند و نرممیکنند.
 
2- سنگ سفید – سنگهای سفید را از بستر رودخانههای اطرافلالجین فراهم میکنند و سفالگران آن را میکوبند و خرد میکنند.
 
3- شیشه - ده من قلیا و ده من سنگ سفید را کوبیده را درهم میکندو برخاکستر نرمی که در پیرامون آتش کورهاست میریزند تا آب شود.مادهای که از گداخته و در هم شدن قلیا و سنگ به دست میآید «شیشه » مینامند.
 
4- سرب پخته - سه من را در تابهای (توا) میریزند و آن تابه را درکوره میگذارند.  سرب کم کم آب میشود و پس از آن کهتمام آن گداخته شد کمی کمتراز یک من قلع در آن میاندارند تاپس از آب شدن با سرب آمیخته گردد.
 
بر روی این همبسته گدازان چیزی مانند خاکستر پدیدارمیشود که آن را با سیخی به کنار تابه میکشند و آن رفته رفته خود رامیگیرد و به رنگ زرد زرنیخی در میآید و این کار چندانادامه مییابد که تمام همبسته به همان صورت در آید.
 
مادهای که به این روش در کنار تابه فراهم آمده بسیار داغ است و کمیقلع در آن میاندازند تا به بینند جرقهای از آن میجهد یا نه. اگرجست میگویند سرب پختهاست و آن را آهسته آهسته در ظرفی بهنام « چیقاوان» که دو دسته چوبی میگذارند تا خنکشود.
 
5- مس سوخته - مقداری مس ( دَم قیچی) را بر خاکستر پیرامونآتش کوره میریزند تا بسوزد. از سوختن آن، مادهای مانند خاکستر به دستمیآید که « مس سوخته» نامیده میشود.
 
6- لاجورد- مقداری لاجورد طبیعی را ( که آن را لاجورد خارجی مینامند)بر سنگی میریزند و سپس سنگ دیگری میسایند و کم کمآب به آن میافزایند تا به صورت آبگون در آید.
 
7- پستاهی - دو من شیشه ( نگاه کنید به بالا)، دو من سربپخته و یک من سنگ سفید را درهم میکنند و آن را دردستگاهی به نام اسیاب بیرون میآید سفید چرکین است و آن رایک « معیار» یا یک « پستاهی» مینامند.
 

 
برای ساختن رنگ سبز 180 مثقال از هر 7 مورد بالا را در هم و درآسیاب آمیخته و نرم میکنند. ماده آبگونی که به دست میآیدرنگ سبزی است که میخواهند ولی در این هنگام سفید وچرکین است و سبزی ان پس از پخته شدن سفال در کورهپدیدار میشود. این آبگون را از کنار میگذارند تا برایرنگآمیزی آماده شود.
 
برای لعاب کاری ( رنگ لعابی دادن به سفالینههای کوچک، آنهارا در رنگی که میخواهند فرو میبرند تا همه جای آنها از لعابپوشیده شود و سپس رنگ کَعْبْ آنها را پاک میکنندتا هنگام پختن که سفالینهها را روی هم میچینند، بهیکدیگر نچسبند. برای لعاب کاری ظرفهای بزرگ، رنگرا با کاسه کوچکی روی میریزند
 
رنگ زرد - دومن سنگ سفید و دو من سرب پخته را باهممیآمیزند و در « توا» میریزند وآن را در کوره میگذارند تا بهصورت خمیر در آید. سپس آن را با سیخی از « توا» 1  بیرونمیآورند و در ظرف پر از آبی میریزند. چون این آب سرد وآنخمیر داغ است به زودی خمیر در آب به صورت مادهای خشک و پوک درمیآید که آن را میکوبند در آسیاب با آب نرم و آبگون میکنند و ازکتان میگذرانند.
 
رنگ قهوهای - یک پستاهی و نیم من ملغ 2  کوبیده درآسیاب میریزند و با افزودن آب، آبگونی درست میکنند و سپس آنرا از کتان میگذرانند. اگر « ملغ» بیش از نیم من باشدرنگ سیاه و اگر کمتر باشد رنگ سرکهای از آن به دستمیآید.
 
رنگ لاجوردی - هشت من سرب پخته و یک من قلع را در کوره آبمیکنند و میگذارند سرد شود و سپس آن را میکوبند و دو من ازاین کوبیده را با یک من سنگ سفید و دومن شیشه و 36 مثقال لاجوردمیآمیزند و با آب در آسیاب نرم میکنند و آن را از کتانمیگذرانند.
 

 
لعابکاری
برای لعاب کاری ( رنگ لعابی دادن به سفالینههای کوچک، آنهارا در رنگی که میخواهند فرو میبرند تا همه جای آنها از لعابپوشیده شود و سپس رنگ کَعْبْ آنها را پاک میکنندتا هنگام پختن که سفالینهها را روی هم میچینند، بهیکدیگر نچسبند. برای لعاب کاری ظرفهای بزرگ، رنگرا با کاسه کوچکی روی میریزند.
 
برای این که بدانند غلظت رنگ به اندازه است یا نه ، نخست یکسفالینه را در آن فرو میبرند و بیرون میآورند و سپس با خراشیدنرنگی که بر روی آن نشسته و دیدن قطر آن رنگ میزان غلظت رادر مییابند.
 
اگر غلظت زیاد بود به اندازه لازم آب میافزایند و اگر کمبود رنگ را در آفتاب یا نزدیکی کوره میگذارند تا اندکی ازآن آب بخار شود. البته این روش لعابکاری در ظرفهائی به کار میرود کهسراسر آنها باید یک رنگ باشد و نقش و نگار نداشته باشد.
 
در لعاب کاری لانجین و کوزه که هم بزرگ و هم کلفت هستند، لعابیاز پستاهی و 180 مثقال سرب پخته به کار میبرند و مادهدیگری به آن نمیافزایند.

کلمات کلیدی :